امروزه چرم طبیعی یکی از محصولات پرمصرف و لوکس در صنعت مد و پوشاک به حساب می‌آید. چرم طبیعی انواع مختلفی دارد که هرکدام دارای ویژگی‌ها و خصوصیات منحصر‌به‌فردی هستند. در ادامه‌ی مطلب به تشریح انواع چرم طبیعی می‌پردازیم؛ اما بهتر است قبل از شرح انواع چرم نگاه کوتاهی به تعریف چرم طبیعی داشته باشیم.
چرم طبیعی چیست؟
برخلاف باور اکثریت جامعه چرم طبیعی فقط از پوست گاو ساخته نمی‌شود. بلکه در این صنعت غیر از پوست گاو، از پوست بز، گوسفند، مار، شترمرغ و غیره نیز استفاده می‌شود.
پوست این حیوانات را به کارخانه چرم‌سازی می‌برند و بعد از انجام یک سری عملیات که اصطلاحا به آن دباغی می‌گویند، پوست از حالت خامی و آسیب‌پذیری به یک جنس محکم و با طول‌عمر بالا تبدیل می‌شود که به نام چرم طبیعی شناخته می‌شود.
پرمصرف‌ترین چرم طبیعی در صنعت مد و پوشاک چرم گاوی و بزی است. مثلا کیف، کفش، کاپشن، کمربند و امثال این محصولات اکثرا از چرم گاوی و بزی ساخته می‌شوند.
دسته‌بندی انواع چرم طبیعی
چرم طبیعی بر چند اساس دسته‌بندی می‌شود. در ادامه به این موارد اشاره میکنیم و هر کدام را دقیقا بررسی میکنیم:
1- بر اساس وزن و ضخامت
2- بر اساس نوع پوست حیوان
3- بر اساس ساخت ظاهری رویه
دسته بندی انواع چرم طبیعی بر اساس وزن و ضخامت
یکی از معیارهایی که چرم با آن دسته‌بندی می‌شود، وزن و ضخامت چرم است. در ضخامت چرم دو عامل موثر است:
- پوست استفاده شده
- نوع برش و دباغی
دو مورد ذکر شده تاثیر مستقیم در وزن و ضخامت چرم دارند. خود این دسته‌بندی چهار قسمت دارد:
1- چرم سبک
چرم سبک از پوست بز و گوسفند ساخته می‌شود و ضخامت آن کمتر از یک میلیمتر است.
موارد استفاده: از چرم سبک برای آستر داخلی کفش و همچنین کفی کفش استفاده می‌کنند. از دیگر موارد قابل استفاده‌ی چرم سبک، دوخت دستکش نازک است.
چرم سبک به دلیل ضخامت کم، بسیار نرم و منعطف است، این ویژگی چرم سبک را نسبت به بقیه‌ی چرم ها آسیب پذیرتر می‌کند.
2- چرم نیمه‌سبک
چرم نیمه‌سبک از پوست مار، کروکودیل و شترمرغ ساخته می‌شود. این نوع چرم از چرم‌های کمیاب محسوب می‌شود.
موارد استفاده: چرم نیمه‌سبک به دلیل کمیابی، قیمت بالایی دارد و اکثرا در ساخت کالاهای لوکس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
3- چرم سنگین
چرم سنگین از دباغی پوست گاو و شتر ساخته می‌شود و ضخامت آن بسته به نیاز از 1.4 میلیمتر تا 2.5 میلیمتر متغییر است.
موارد استفاده: چرم سنگین به دلیل داشتن استحکام بالا و انعطاف مناسب بهترین گزینه برای ساخت کیف، کفش و کاپشن‌های چرمی است.
4- چرم فوق‌سنگین
چرم فوق‌سنگین از پوست شتر و گاومیش ساخته می‌شود. ضخامت چرم فوق‌سنگین بالای 3 میلیمتر است و از انعطاف کمتری نسبت به بقیه‌ی چرم‌ها برخوردار است.
موارد استفاده: چرم فوق‌سنگین شتری در صنعت تولید کفش به جای تکسون(بین زیره و کفی) قرار می‌گیرد. چرم فوق‌سنگین گاومیش معمولا برای ساخت زیره چرمی استفاده می‌شود.
کفش زیره چرمی که دارای تکسون چرم طبیعی نیز باشد از نظر کیفیت بسیار مرغوب و کمیاب است.
دسته‌بندی انواع چرم طبیعی بر اساس نوع پوست حیوان
معیاری دیگر برای دسته‌بندی چرم‌ها، نوع پوست حیوان است. همانطور که قبل‌تر به آن اشاره کردیم، شنیدن نام چرم اکثر ما را به یاد پوست گاو می‌اندازد. اما اینطور نیست و چرم از پوست بسیاری از حیوانات ساخته می‌شود.
تا اینجای مطلب بعضی از حیوانات را نام بردیم که استفاده از پوست آنها برای تولید چرم ممنوعیت خاصی ندارد؛ اما امروزه به‌دلیل خطر انقراض برخی از حیوانات کارخانه‌های تولید چرم اجازه استفاده از پوست آنها را ندارند. برای مثال سوسمار، کروکودیل، گوزن، اسب، آهو، کرگدن و فیل از جمله‌ی این حیوانات هستند.
در ادامه چند نمونه از انواع چرم‌های متداول را به صورت تصویری توضیح می‌دهیم. با ما همراه باشید:
1- چرم گاو یا گوساله
یکی از انواع چرم، چرم گاوی است که رایج‌ترین چرم برای استفاده‌ی امروزی در صنعت مد و پوشاک بشمار می‌رود. این نوع چرم در ضخامت‌های مختلف، طرح‌ها و رنگهای متعدد تولید می‌شود.
چرم گاوی دارای استحکام و ضخامت مناسب برای تولید کیف و کفش است.
برخی از موارد استفاده‌ی رایج:
رویه‌ی کفش و پوتین
رویه‌ی انواع کیف
کاپشن زمستانی و بهاره
2- چرم بز
چرم بزی به دلیل ضخامت کم یکی از چرم‌های نرم و سبک محسوب می‌شود.
برخی از موارد استفاده‌ی رایج:
آستر داخلی کفش
آستر داخلی کیف
دستکش چرم
شلوار چرم نازک
3- چرم گوسفند
چرم گوسفندی نیز مانند چرم بزی از ضحامت کم برخوردار است و ازجمله چرم‌های سبک است.
برخی از موارد استفاده‌ی رایج:
آستر کیف و کفش
دستکش چرم
کفی طبی کفش
4- چرم شترمرغ
چرم شترمرغ نسبت به چرم بزی و گاوی دارای پیشینه تاریخی کمتری است. رویه‌ی چرم شترمرغ دارای زائده‌های برجسته‌ای است که ظاهر آن را از بقیه‌ی چرم‌ها متفاوت می‌کند. چرم شترمرغ دو نوع دارد، یکی چرم بدن و دیگری چرم پای شترمرغ است. این نوع چرم به راحتی از هم قابل تشخیص هستند.
برخی از موارد استفاده‌ی رایج:
رویه‌ی کفش برای تزیین
رویه‌ی کیف
5- چرم شتر
چرم شتر از چرم گاوی ضخیم‌تر و بادوام‌تر است. چرم شتر به نسبت کمیاب‌تر از چرم گاوی است.
برخی از موارد استفاده‌ی رایج:
دستکش موتور سواری
استفاده به جای تکسون در کفش‌های با کیفیت و لوکس
کاپشن زمستانی
6- چرم گاومیش
یکی از ضخیم‌ترین چرم‌ها از پوست گاومیش و بوفالو به دست می‌آید که به دلیل ضخامت بالا از انعطاف کمی برخوردار است.
برخی از موارد استفاده‌ی رایج:
زیره‌ی کفش‌های دست‌دوز
ساخت زیره
کمربند وزنه‌برداری
7- چرم کروکودیل
چرم کروکودیل از جمله چرم‌های نیمه‌سبک است. این نوع چرم قیمت بالایی دارد و کثرا در کالاهای لوکس استفاده می‌شود.
برخی از موارد استفاده‌ی رایج:
تزیین کفش و کیف
وسایل دکوری
جلد کتاب‌های گران‌قیمت
8- چرم مار
چرم مار یکی از انواع چرم‌های محبوبِ نیمه‌سبک است که دلیل محبوبیت آن ظاهر زیبا و خوش خط و خال بودن آن است.
برخی از موارد استفاده‌ی رایج:
کیف پول
کفش مجلسی
کت چرم
دسته‌بندی انواع چرم طبیعی بر اساس ساخت ظاهری رویه
یکی دیگر از معیار‌های دسته‌بندی انواع چرم طبیعی، شکل رویه و نوع ساخت آن است. می‌دانیم که پوست خام حیوانات طی عملیات دباغی به چرم مورد استفاده‌ی ما تبدیل می‌شود. در تولید چرم، پوست به رنگهای دلخواه و سبک‌های متفاوت تیمار می‌شود. با پیشرفت صنعت چرم‌سازی همه‌روزه مدل‌ها و طرح‌های جدیدی از ساخت چرم به بازار ارائه می‌شود. در ادامه به چند نمونه از محبوب‌ترین آنها اشاره میکنیم:
چرم ساده (الگانت – خودرنگ)
چرم ساده اکثرا از پوست گاو، شتر، بز و گوسفند ساخته می‌شود. این نوع چرم به دلیل ساخته شدن از بالاترین لایه‌ی پوست حیوان دارای استحکام خوبی است. با دست کشیدن روی سطح این نوع چرم حس پوست طبیعی کاملا ملموس است. رویه‌ی چرم الگانت به علت سطح صاف و صیقلی که دارد در برابر اجسام نوک‌تیز آسیب‌پذیر است.
ویژگیهای چرم ساده الگانت:
- صاف و بدون طرح
- نیمه مات
- واکس خور
چرم ورنی
چرم ورنی نیز مانند چرم الگانت از بالاترین لایه پوست حیوان به دست می‌آید و دارای استحکام بالایی است. چرم ورنی رویه کاملا صاف و بدون طرحی دارد. دست کشید روی چرم ورنی حس دست کشیدن به روی کاغذ روغنی را دارد.
ویژگیهای چرم ورنی:
- رویه کاملا صاف
- براق و آینه ای
- واکس خور (واکس فوری و مایع)
چرم سافتی
چرم سافتی یک نوع دیگر از ساخت چرم است که از چرم ساده الگانت براق‌تر و از چرم ورنی مات‌تر است. چرم سافتی از بالاترین سطح پوست حیوان به دست می‌آید و استحکام بالایی دارد. تفاوت ظاهری چرم سافتی با الگانت، روغنی‌تر بودن رویه است. به طوری که اگر نوک انگشت را با فشار زیاد روی چرم سافتی بکشیم انگشت تقریبا چرب می‌شود.
ویژگیهای چرم سافتی:
- نیمه براق
- صاف و روغنی
- واکس خور
چرم فلوتر
چرم فلوتر یک نوع ساخت متفاوت از چرم ساده است. چرم فلوتر سطحی طرح‌دار دارد. برجستگی‌های رویه علاوه بر قابل تشخیص بودن توسط چشم، با کشیدن دست روی سطح چرم نیز کاملا قابل تشخیص است. چرم فلوتر به دلیل طرح رویه، معمولا باید ضخامت بیشتری داشته باشد. این نوع چرم ضد چروک و ضد ترک خوردگی است.
ویژگیهای چرم فلوتر:
- رویه‌ی طرح‌دار ضد چروک
- مقاومت بسیار بالا در برابر ترک
- واکس خور
چرم میلینگ
چرم میلینگ تقریبا مانند فلوتر است با این تفاوت که طرح آن ریز نقش‌تر و با برجستگی کمتر است. چرم میلینگ از چرم فلوتر ضخامت کمتری دارد و به همین دلیل نرم‌تر و منعطف‌تر است. چرم میلینگ کاملا ضد چروک و ضد ترک است.
ویژگیهای چرم میلینگ:
- طرح‌دار (طرح ریز)
- ضد چروک و ضد ترک
- ضخامت کم
- نرم و دارای انعطاف بالا
چرم نوبوک (پتینه)
چرم نوبوک یا پتینه از نظر ظاهری کاملا مات است و این امر باعث زیباتر دیده شدن چرم در رنگهای مختلف می‌شود. با کشیدن دست بر روی چرم نوبوک حس پوست طبیعی ملموس است. چرم نوبوک هم می‌تواند طرح‌دار باشد، هم ساده.
ویژگیهای چرم نوبوک (پتینه):
- رویه کاملا مات
- هم طرح‌دار هم ساده
- واکس خور نیست
چرم جیر (هورس)
چرم جیر یا هورس از دومین لایه پوست حیوان به دست می‌آید. رویه‌ی چرم جیر شباهت زیادی با چرم پتینه دارد با این تفاوت که چرم جیر پرز بیشتری دارد. با دست کشیدن روی چرم جیر مخملی بودن آن کاملا حس می‌شود. رویه‌ی چرم جیر حالت مخملی دارد. به تصویر چرم جیر و پتینه دقت کنید. مشخصات ذکر شده و تفاوت این دو به راحتی قابل مشاهده است.
ویژگیهای چرم جیر (هورس):
- رویه‌ی مات
- حالت مخملی خواب‌دار
- واکس خور نیست
چرم اشبالت
چرم اشبالت از پایینترین قسمت پوست حیوان تهیه می‌شود و به این دلیل استحکام کمتری نسبت به بقیه چرم ها دارد. رویه چرم اشبالت دارای پرزهای بلند است و ظاهر متفاوتی با بقیه‌ی چرم‌ها دارد. چرم اشبالت رویه‌ی لاک خورده ندارد و از تمامی چرم‌ها منعطف‌تر است. (چرم اشبالت مثل یک پارچه ضخیم و سنگین است)
ویژگیهای چرم اشبالت:
- دارای پرزهای بلند
- کاملا مات
- نرم و منعطف
چرم چاپی
- چاپ و طرح کاملا مشخص و نمایان روی جنس
- تشخیص راحت از روی ظاهر جنس
جمع‌بندی
درباره انواع چرم طبیعی سخن آخر اینکه روش‌های مختلفی برای دسته‌بندی این محصول در بین سازندگان و فروشندگان چرم طبیعی وجود دارد، در این مقاله سعی کردیم تا به صورت کامل به معرفی انواع چرم طبیعی بپردازیم. اگر نظر یا تجربه ای در این مورد دارید حتما برای ما در انتهای مطلب کامنت بگذارید.
